06.12.2018

 

 

Гэты штогадовы сусьветны архітэктурны конкурс WAF лічыцца адной з найважнейшых падзеяў у сьвеце ў галіне архітэктуры. На ім уручаюць прэміі ў 24 намінацыях. Сёлета ён прыцягнуў увагу больш за 2000 архітэктараў з усяго сьвету.

 

Варта адзначыць, што беларуская царква ў Лондане будавалася таксама як храм-помнік ахвярам трагедыі на Чарнобыльскай АЭС. Усё будаўніцтва храму абыйшлося ў 364 тыс. фунтаў стэрлінгаў, якое фінансава забясьпечыла ватыканская Кангрэгацыя Ўсходніх Цэркваў. Гэтая царква стала першым драўляным сакральным будынкам у Лондане пасьля Вялікага пажару 1666 году. Аўтар праекту храма-помніка і, адначасова, парафіянін беларускай грэка-каталіцкай царквы ў Лондане малады архітэктар Со Цзыўай, каб адчуць дух беларускай сакральнай архітэктурнай спадчыны, сьпецыяльна прыяжджаў у Беларусь і знаёміўся з традыцыямі беларускай сакральнай архітэктуры.

 

Ён лічыць, што беларускія цэрквы вельмі асаблівыя. Яны не падобныя ні да чога іншага ў Еўропе, бо мясцовыя дойліды спалучылі стыль барока і мясцовыя традыцыі. «Гэта сьведчаньне чалавечай крэатыўнасьці пры абмежаваных рэсурсах — толькі дрэва», — лічыць Со Цзыўай. Але, на жаль, у Беларусі такія храмы не заўсёды цэняць. «Калі вы іх разбурыце, вы зьнішчыце ўласную гісторыю», — кажа архітэктар з Лондану.

 

Варта адзначыць, што гэта ўжо ня першая архітэктурная адзнака і ўзнагарода, якую атрымаў будынак беларускай грэка-каталіцкай царквы ў Лондане архітэктара Со Цзыўай. «Spheron Architects» — архітэктурнае бюро, якім кіруе Со Цзыўай, атрымала ўжо некалькі ўзнагародаў на прафесійных конкурсах. Со Цзыўай стаў пераможцам у конкурсе «UK Young Architect Award», які арганізаваў Амерыканскі інстытут архітэктараў. Царква трапіла таксама ў лік найлепшых будынкаў Лондану за 2016 год і атрымала прэмію Каралеўскага інстытуту брытанскіх архітэктараў (RIBA London Award).

 

Паводле эксьпертнай ацэнкі арганізацыі «New London Architecture» (NLA) беларуская царква-помнік увайшла ў шорт-ліст адразу ў трох намінацыях: самы энэргаэфэктыўны будынак, «Культура і супольнасьць» і «Народны выбар».

 

Адметна, што беларускую царкву ўключылі ў лік самых энэргаэфектыўных будынкаў Лондана. Сьвятыня цалкам драўляная, але пры яе будаўніцтве былі выкарыстаныя сучасныя матэрыялы і тэхналогіі. У ёй зроблена натуральная вентыляцыя. Абаграецца храм сістэмай ад інжынернай кампаніі «Arup», якая праектавала будынак Оперы ў Сыднэі. Царква мае празрысты шкляны фасад і арыентавана на поўдзень, каб атрымліваць максімальнае цяпло ўзімку. У выніку тэмпература ў храме заўжды ідэальная: ня вельмі горача і ня вельмі холадна. Два рады вокнаў па перыметры будынка забясьпечваюць яму дастатковую колькасьць дзённага сьвятла і зьніжаюць неабходнасьць штучнага асьвятленьня сьвятлодыёдамі з нізкім энэргаспажываньнем і доўгім тэрмінам эксплуатацыі.

 

Рафаэль Цзыўай Со заўсёды падкрэсьлівае, што ўсе ўзнагароды за праект царквы атрымлівае ня ён і не ягоная кампанія, а беларуская супольнасьць Лондану. «Я ўсяго толькі хлопец, якому даверылі пабудаваць царкву, — адзначае архітэктар у інтэрв’ю Радыё Свабода. — Яна называецца Беларуская капліца-помнік. Не капліца імя Со Цзыўая. Яна названая ў гонар краіны. І належыць беларускай супольнасьці».